Monthly Archives: Grudzień 2009

(więcej…)

Rzeszowskie środowisko fotograficzne w latach 70-tych i 80-tych XX wieku miało znaczący wpływ na rozwój polskiej fotografii. Jednakże przełom polityczno-gospodarczy, jaki miał miejsce w latach 90-tych XX w. przyczynił się do kryzysu tzw. instytucji pozarządowych. Na skutek tego rozpadły się prawie wszystkie stowarzyszenia fotograficzne w Polsce.

30 grudnia 1990 roku właściciel posesji przy ulicy 3 Maja 11/4 wypowiedział RzTF najem lokalu. Pojawiły się problemy. Rząd zabiera dotację wszystkim stowarzyszeniom, pozostawiając tylko dotacje celowe. RzTF nie posiada środków finansowych na czynsz i zatrudnienie pracowników. Dzięki uprzejmości władz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK) cały dorobek (fototeka, biblioteka i akta) został złożony w siedzibie przy ulicy Matejki 2, II piętro. Nikt nie wiedział, co będzie dalej. Do lutego 1992 roku, RzTF pozostaje w lokalu PTTK. Za zgodą Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego część ostatniej dotacji można było przeznaczyć na czynsz w nowej siedzibie.

(więcej…)

Pierwszy zakład fotograficzny w Rzeszowie pojawił się w roku 1864 przy ul. Sandomierskiej (dzisiejsza Grunwaldzka). Otwiera go Pan Józef Zajączkowski. W roku 1886 fotograf przenosi się prawdopodobnie do Krosna. Rzeszów pozostaje bez stałego atelier. Pojawiali się od czasu do czasu fotografowie objazdowi: Henner z Przemyśla, Leo Rosenbach z Wiednia, Józef Eder ze Lwowa i inni. Rzeszowianie lubili się fotografować i sami zadbali o to, aby znów pojawił się stały zakład fotograficzny.

Już od 1 lipca 1886 roku w podwórzu posesji Gertnerów przy ul. Sandomierskiej 18, po Zajączkowskim otwiera swój zakład Edward Janusz. Tuż przed otwarciem zakładu urządził on wystawę swoich prac fotograficznych w witrynie sklepu w kamienicy Ferdynarda Schaitra – była to z pewnością pierwsza wystawa fotograficzna w Rzeszowie!

Zakład prosperował znakomicie. Atelier było opalane zimą co było nowością w Rzeszowie. Talent oraz stworzenie warunków do wykonywania fotografii bez względu na pogodę zapewniły E. Januszowi szeroką klijętelę. W 1889 r. zawarł on związek małżeński z Leopoldyną Krause w Raabs (Austria) i razem osiedli w Rzeszowie. E. Janusz prowadził dalej zakład, żona zajmowała się wychowywaniem czwórki potomstwa. E. Janusz cieszył się w mieście sympatią i poważaniem. Brał udział w uroczystościach publicznych. Był jednym z założycieli Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W 1898 roku otrzymał tytuł Cesarsko-­Królewskiego Nadwornego Fotografa. Było to ogromne wyróżnienie. Firma zajmowała się nie tylko robieniem zdjęć – sprzedawano również aparaty fotograficzne i akcesoria potrzebne do fotografowania. E. Janusz zmarł 3 marca 1914 roku. Zakład fotograficzny prowadziła od tego czasu wdowa z dziećmi. Firma Edward Janusz istniała do 1972 roku.

W roku 1998 znaleziono na strychu kamienicy, w której znajdował się zakład E. Janusza zbiór 32 tysięcy szklanych negatywów. Były one składowane tam przez cały okres pracy zakładu fotograficznego. Przeczekały dwie wojny, aby można się było delektować widokami Rzeszowa z przełomu XIX i XX wieku dziś. To wspaniały materiał do wielu prac naukowych z zakresu: etnografii, architektury, historii i in.

(więcej…)